GERİ DÖNÜŞÜM, DÜNYANIN SÜRDÜRÜLEBİLİR GELECEĞİNE IŞIK TUTUYOR
Geri dönüşüm faaliyetlerinin dünyanın sürdürülebilir geleceğine ışık tuttuğunu vurgulayan ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, “Geri dönüştürülen atıkları üretime kazandırarak enerji tasarrufu elde ederken, doğal kaynaklarımızı da koruyarak hem ülke ekonomisine hem de dünyamızın geleceğine katkıda bulunmalıyız.
Toplumsal ölçekte geri dönüşüm kültürü yaratabilmenin yolu, bireylere dokunan bilinçlendirme çalışmalarından geçiyor” dedi. Mete İmer, yaklaşan yerel seçimler gündeminde “Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi” konularına daha fazla ağırlık verilmesi gerektiğinin de altını çizdi.
Çevre sürdürülebilirliğinde gönüllü sanayi inisiyatifi ve geniş kitlelere dokunan sivil toplum kimliklerini bünyesinde bir araya getiren ve özellikle son yıllarda “iklim krizi ile savaşım” ve “döngüsel ekonomiye geçiş” konularına odaklanan ÇEVKO Vakfı’nın Genel Sekreteri Mete İmer, 18 Mart Küresel Dönüşüm Günü kapsamında açıklamada bulundu.
İmer, atıkların kaynağında toplanıp geri dönüştürülmesi konusundaki sorumluluğun üreticilerden belediyelere, lisanslı geri kazanım şirketlerinden satış noktalarına ve tüketicilere kadar tüm paydaşlar tarafından sahiplenilmesi gerektiğini vurguladı. “Sürdürülebilir bir dünya için tüm bireylere büyük sorumluluk düşüyor” diyen Mete İmer, yaklaşan yerel seçimler gündeminde “Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi” konularına daha fazla ağırlık verilmesi gerektiğinin de altını çizdi.
Başlıklar
Geri Dönüşüm Evlerden Başlıyor
Atıkların hammadde olarak yeniden değerlendirme sürecinin evlerden başladığına dikkat çeken İmer, “Geri dönüşüm için evlerimizde atıklarımızı ayrı olarak biriktirmek ve geri dönüşümlerini sağlamak sorumluluklarımız arasında yer alıyor.
Bu konularda duyarlılık gösteren her birey, bu olumlu davranışların en yakınlarından başlayarak çevresinde yaygınlaşması ve bu konuda bilincin ve farkındalığın artması için gönüllü katkı sağlayabilir” şeklinde konuştu.
Geri Dönüşüm Ülkelerin Gündeminde Üst Sırada
Dünyada döngüsel ekonomiye geçişle sürdürülebilir atık yönetiminin temel bileşenlerini oluşturan ürünlerin en az atık oluşacak şekilde üretilmesi, tekrar kullanılması, geri dönüşümü ile kaynak israfının önlenmesi ülkelerin gündeminde ilk sıralarda yer alıyor.
Geri dönüşüme ilişkin farkındalığın artırılmasına yönelik iletişim, eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının sürdürülebilir atık yönetiminin bileşenlerinden biri olduğuna değinen İmer, “Geri dönüşüm süreci, tüketicilerin atıklarını kaynağında ayrı biriktirmesi ile başlıyor.
Atıkların belediyelerce toplanması, lisanslı geri dönüşüm tesislerinde geri dönüştürülmesi ve alanında disiplinli çalışma geçmişine ve nitelikli insan kaynağına sahip geri kazanım örgütlerince koordine edilmesi ile süreç tamamlanıyor” dedi.
Dünya Genelinde Kullanılan En Verimli Yöntem, GÜS Modeli
Türkiye’de tüketim sonrası atıkların kaynağında ayrı toplanıp geri dönüştürülmesi konusunda sorumluluğun, yasalar çerçevesinde büyük ölçüde belediyelere verilmiş olduğunu vurgulayan Mete İmer, “Öte yandan elbette üreticinin sorumluluğu da var ve özellikle ambalajlı ürün üreticileri, bu sorumluluğu ciddiyetle sahiplenmektedir. Ambalaj atıkları konusunda dünyanın geliştirmiş olduğu çözümlerden birisi, Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (GÜS) sistemleridir.
GÜS, üreticinin ürünle ilgili sorumluluğunu, tüketim sonrası evreye genişlettiği bir çevre politikasıdır. Türkiye’de Genişletilmiş Üretici Sorumluluğunu benimseyen şirketlerin girişimiyle kurulan ÇEVKO Vakfı, bu çalışmaların önderliğini üstlenmiştir.
Vakfımız, toplumda geri dönüşüm kültürünün oluşması için eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları, kamu otoritesiyle yasal alt yapı için iş birliği, belediyeler ve lisanslı toplama ayırma ve geri dönüşüm tesisleriyle birlikte ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanarak geri dönüşümünü gerçekleştirmiştir” şeklinde konuştu.
Mete İmer sözlerini şöyle sürdürdü: “Dünya genelinde kullanılan bir model olan GÜS, ülkemizde de 3-4 yıl öncesine dek uygulandı, ancak sonrasında terk edildi.
2020 yılından itibaren ambalaj ve diğer atıklar için ekonomik işletmeler Hazine ve Maliye Bakanlığı’na GEKAP ödüyorlar.
Oysa GÜS, doğası gereği bir vergi değildir. GÜS modelinin, ülkemizde finansal bir model olarak atıkların kaynağında toplanması için kullanılabilecek verimli bir yöntem olduğunun altını özellikle çizmek isterim. Elbette bu çözüm, denetim, yaptırım, teşvik ve farkındalık çalışmalarıyla desteklenmelidir.”
Geri Dönüşüm ve Sürdürülebilir Atık Yönetimi Yerel Seçim Gündeminde Daha Fazla Yer Almalı
Mevcut durumda belediyelerin tüketim sonrası değerlendirilebilir atıkları kaynağında ayrı toplama uygulamalarında kopukluklar yaşanabildiğini ifade eden Mete İmer, “Uygar ülkelerde sürdürülebilir atık yönetimi, illerin, ilçelerin, mahallelerin ve hane halklarının en önemli beklentileri arasındadır.
Değerlendirilebilir atıkların belediyelerin öncülüğünde toplanması, lisanslı geri dönüşüm tesislerinde geri dönüştürülmesi ve tüm süreçlerin alanında disiplinli çalışma geçmişine ve nitelikli insan kaynağına sahip geri kazanım örgütlerince koordine edilmesi önem taşıyor.
Öte yandan toplum nezdinde farkındalığın artması için iletişim, eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları da gerekiyor. Ülkemizin yerel seçimler gündemine girdiği bir döneme denk gelen Dünya Geri Dönüşüm Günü’nde, Büyükşehir, İl ve İlçe Belediye adaylarının şehircilikte temel öneme sahip “geri dönüşüm ve sürdürülebilir atık yönetimi” konularına daha fazla vurgu yapmaları, bu konunun seçim ve hizmet vaatleri ile faaliyet programları arasında daha fazla yer alması yönündeki çağrımızı da yeniliyoruz” dedi.
ÇEVKO Vakfı Hakkında
ÇEVKO Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı, Türkiye’de sürdürülebilir bir geri kazanım sisteminin kurulup geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla 1 Kasım 1991’de kurulmuştur.
Kendi alanının öncüsü olan ÇEVKO Vakfı, belediyeler ve ekonomik işletmelerle tüketim sonrası ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması ve geri dönüştürülmesi için yaptığı iş birliklerinin yanında bu konularda toplumsal farkındalık ve bilincin artırılmasına yönelik çalışmalara da ağırlık vermektedir.
ÇEVKO Vakfı son yıllarda Türkiye’de döngüsel ekonomiye geçişe ve iklim değişikliği ile mücadeleye de odaklanmıştır. Döngüsel ekonominin sürdürülebilir üretim, sürdürülebilir tüketim ve üst dönüşüm süreçlerini hayata geçirmek ve İklim değişikliğine uyum ve azaltım konusunda toplumda farkındalığın arttırılması için çaba harcamaktadır.
2003 yılında uluslararası “Yeşil Nokta” markasının Türkiye’deki kullanım hakkını elde eden ÇEVKO Vakfı, Avrupa’da kendi alanındaki genişletilmiş üretici sorumluluğu örgütlerinin de üyesidir.
